Finale

Bijna drie jaar geleden las ik het eerste deel van de romancyclus Mijn strijd van Karl Ove Knausgård. Dat deel Vader (zie hier de leeslog) intrigeerde voldoende om in de jaren erna ook de andere delen te lezen. In het najaar verscheen het zesde en slotdeel Vrouw, een ruim 1000 pagina's dik geheel waar ik ruim een maand zoet mee was. Het boek leest weerbarstiger dan de voorgaande delen. De gebruikelijke minutieuze beschrijvingen van zijn bezigheden, op welke leeftijd en in welke levenssituatie ook, werken verslavend en hebben grote voortgang. Dit deel bevat echter een essay dat ruim 400 bladzijden beslaat en dat niet makkelijk wegleest. Eerst analyseert Knausgård een gedicht van Paul Celan, en daarna geeft hij een soort van biografie van de jonge Adolf Hitler, en citeert hij flinke stukken uit Mein Kampf. Ook komen andere schrijvers aan bod, zoals Joyce, Proust en Gombrowicz. Maar het essay - meer een boek in een boek - komt binnen het geheel van de cyclus als te bedacht en voor mij ook als onbegrijpelijk over. Waarom hoort dit boek in dit boek thuis? Toch niet alleen als relatieverklaring van de titel (Mijn strijd - in het Noors: Min kamp - Mein Kampf)? Zeker niet oninteressant, maar dit is een andere Knausgård dan in al die andere delen. Enfin, de overige 680 bladzijden van dit boek zijn weer zeer de moeite waard, juist ook omdat ze gaan over het verschijnen van het eerste deel van de cyclus en de impact daarvan op hemzelf, zijn vrouw en zijn familie. Het hakt er allemaal flink in, en die impact kon ik zelf niet bevroeden toen ik dat eerste deel las. Wanneer lees je over de impact van het verschijnen van een autobiografisch boek op het leven van de schrijver en zijn directe omgeving?